Kuş Fotoğrafçılığı
Merhabalar Sevgili Arkadaşlar, bugün sizlere genel hatlarıyla kısaca çok uzatıp sıkmadan, dilim döndüğünce bildiğim kadarıyla kuş fotoğrafçılığından bahsedeceğim.
“Kuş fotoğrafçılığı” aslında “Kuş Gözlemciliğinden” geliyor, insanlar yıllardır bu güzel canlıların yaşantılarını gözlemlemek için kuş cennetlerine, gözetleme kulelerine yada özel türler görebilecekleri yerlere gidiyorlar ve dürbünle gözlem yapıyorlar.
(“The Big Year” “Büyük yıl” isimli 2011 yapımı film, insanların en fazla sayıda farklı tür gözlemlemek için kendi aralarında girdikleri mücadeleyi anlatıyor)
Beni ilgilendiren ve size bahsedeceğim kısmı kuşları fotoğraflamak. Çocukluk yıllarımdan beri kuşlar hep ilgimi çekmiştir. Daha ilkokul yıllarımda tüm küçük kuşların serçe olmadığını biliyordum çünkü o yıllarda doğu Anadoluda yaşadığım ilçede sapanla kuş avlıyordum (sonraları çok pişman olduğum bir durum)
Sarıbülbül diye bildiğimiz güvercin büyüklüğünde bir kuş vardı, sarı renkte çok güzel bir kuş, sadece yaz aylarında gelir, çok zor bulunur ve kendisine hiç yaklaştırmazdı. O yıllarda en büyük amacım bu kuşu avlayabilmekti, çok kez görüp peşine düşmeme rağmen neyse ki hiç avlayamamıştım.
Bir süre sonra kuş avlamanın ne kadar yanlış bir şey olduğunu farkedip bıraktım ama kuşlara olan ilgim halen devam etmekteydi. Aradan yıllar geçti 30 lu yaşlara geldim, bir gün Sarıbülbülün gerçek isminin ne olduğunu öğrenmek için www.trakus.org isimli siteye girdim ve Sarıasma olduğunu öğrendim, sesini dinlediğimde ise yıllar önceye geri dönmüştüm.
Sarıasma bulmalı ve fotoğrafını çekmeliydim. İlk olarak yüksek zoom’lu Dslr Like (Sony Hx1) aldım ve kuş fotoğraflamaya başladım, zamanla ekipmanları değiştire değiştire kuş fotoğrafçılığına atıldım (şu anda Sony A77+Sony 70-400G kullanıyorum).
1-3-5-20 derken 100 farklı tür fotoğrafladım ve işin asıl keyifli kısmının nadir türleri bulup fotoğraflamak olduğunu anladım ama araziye çıktığımda yalnız olmak çok keyifli olmuyordu, arkadaşlarımı gözden geçirip hangisinin kanına girebilirim diye düşündüm, Serkan’ı gözüme kestirip kuş gezilerine götürdüm, bir süre sonra onun da kanına girdi ve Nikon+300mmF4 alıp ekibe katıldı. Bir süre sonra baktım ki çevremde tüm arkadaşlarımın elinde 300-400mm lensler kuş fotoğraflıyor (şimdi çoğu bana tür konusunda yetişti, aramızda tatlı bir tür mücadelesi başladı)
Sarıasma 160. türüm olarak kayıda geçti, ilk gördüğümde 3-4 tanesi birbirini kovalıyordu, 30 yıl sonra yeniden karşılaştığıma çok sevinmiştim. Şimdi 200. türümü çekmeye ramak kaldı. Türkiye’de şu anda 468 tür kayıt edilmiş ama her geçen gün bu sayı yeni kayıtların bulunmasıyla artmakta.
(Antalyadaki ilk kayıdı gerçekleştirdiğim Çöl Kuyrukkakanı, bugüne kadar Türkiyeden sadece 8 kayıt mevcut)
Kuş çekmek için neler gerekmektedir?
Sizlere binlerce dolarlık ekipman saymayacağım çünkü şart değil, kuş çekmek için gereken tek şey biraz doğa sevgisi. En basit tele objektifle bile çok güzel kuş fotoğrafları çekebilirsiniz.
Aşağıdaki Söğüt Serçesini (Spanish Sparrow) 20x zoomlu sabit lensli Sony Hx1 ile çektim.
Bu taş kuşunu ise Sony A55 + Sigma 400mm (300 Lira’lık lensle)
Kuşlara Yaklaşmak : İnsanlar kuş fotoğraflarına baktığında yüzlerce metre ileriden çekildiğini düşünüyor ama işin püf noktası kuşlara yaklaşmaktır. Ne kadar yakınsanız o kadar çok detay alırsınız. Yakından kuş çekme metodları şunlardır:
a) Kuşların geldiği bir noktada gizlenmek. En etkili metod budur, çoğu zaman kuşçular kuşların sıklıkla geldiği yerlere bir kamuflaj altında gizlenerek yerleşirler ve beklemeye koyulurlar. Bu genelde kuşların beslenme yada su içmek için geldikleri bir yer olabilir. Bu methodun avantajı kuşun geleceği yere göre açı seçilir, fonda ne çıkacağı dikkate alınır ve hatta tripod bile kullanılabilir (eğer yere yatıyorsanız içi çekirdek dolu bez bir torba işinizi görecektir) Bu method çok sabır istediği için ben pek kullanmam.
b) Araba içinden çekim. Kuşlar akıllı canlılardır ve avcıların genelde ellerinde tüfekle ona doğru yürüdüğünü bilir ama arabalardan çok zarar görmediklerinden yürüyen insandan çekindikleri kadar arabalardan çekinmezler. Köy yolunun yanında duran bir kuşu çekmek için yürüyerek yaklaşmak yerine arabayla yaklaşıp camdan çekim yapmak işinizi daha kolaylaştıracaktır. (Yine çekirdek torbası yada bir tshirt makinenin altına konularak daha iyi çekim yapmanız sağlanabilir)
c) Yürüyerek yaklaşmak. Çoğu zaman arazide bir kuş görürsünüz ve yürüyerek yaklaşmanız gerekir, bu durumda olabildiğince ürkütmemek için eğilerek ve yavaş sessiz adımlarla yaklaşıp çekebilirsiniz. (Araziye çıkarken olabildiğince gittiğiniz ortamın renklerini taşıyan kıyafetler giyiniz)
Arabayla yaklaşarak fotoğraflanmış Şahin
Makineniz için çekim ayarları:
Kuş çekerken fotoğraflarınız keserek kullanacağınız için keskinlik ve detay çok önemlidir. Bu yüzden en keskin sonucu alabilmek için ekipmanınızı tanımalısınız. Örnek veriyorum ben Sigma 400mm F5.6 lensi aldığımda ilk olarak evde tripoda bağladım ve uzaktaki bir objeyi farklı diyafram (F) değerlerinde çektim, daha sonra bunları bilgisayarda karşılaştırdığımda o lensin en keskin sonucu F11 de verdiğini gördüm. Demek ki ışık yeterince güçlüyse, perde hızım kurtarıyorsa kesinlikle F11 de çekim yapmalıyım. Kurtarmıyorsa eğer makinemin detayları çok bozmayacak değerine kadar (örneğin iso800) isoyu yükseltirim, hala kurtarmıyorsa perde hızını düşürüp makineyi sabit bir yere koyarım, hala kurtarmıyorsa artık diyaframdan feragat eder en açık değere getirir çekerim (F5.6)
Çekim modlarını kullanmak kişiden kişiye değişir, diyafram öncelikli A modunu kullanabilirsiniz ama havadaki kuşu çekerken A yada S modunda çekim yaptığınızda makine parlak gökyüzüne göre pozlama yapar böylelikle kuşun kanat altı detayları karanlık çıkar. Ben M ve MR modlarında 2 ayar kullanırım. M manuel mod sabit kuşları çekmek içindir, Diyafram o lensin en keskin değerindedir, iso düşüktür, merkez tek noktadan netleme yaparım, duruma göre iso ve perde hızıyla oynarım. MR, ayarlı manuel modda ise çok noktalı netleme açıktır böylelikle bir anda uçan bir kuş gördüğüde bu moda getirip hemen netleyebilirim. MR modunda isoyu yüksek tutarım, gerekirse diyaframı olabildiğince açarım çünkü uçan kuşu net çekmek için perde hızınızın yüksek olması gerekir. (Makinenizde MR yoksa sadece M de kullanabilirsiniz)
Çekim Açıları, Alan Derinliği ve Uygun fon:
Güzel fotoğraflar çekmek için çekim açılarına ve güzel bir fon yakalamaya dikkat etmek gerekir. Kuş fotoğrafçılığında ilk dikkat edeceğiniz husus “Göz temasıdır” olabildiğince kuş ile aynı hizadan ve göz teması kurarak çekmek fotoğraflarınızı daha güzel yapacaktır. Yumuşak bir alan derinliği oluşturmak için diyaframı açabilirsiniz. Eğer su kuşu çekiyorsanız yere yattığınızda hem aynı hizayı yakalarsınız hem de suyun alan derinliği çok güzel görünür.
Aşağıdaki örnekte gördüğünüz gibi sadece kuş değil bir çok objeyi yere yatarak fotoğraflayabilirsiniz, önde ve arkada oluşan alan derinliği fotoğrafınızı güzelleştirecektir.
Şimdilik söyleyeceklerim bu kadar, belki ileride biraz daha fazla ayrıntılara girerek bir yazı daha yazabilirim, en ufacık bir faydam olduysa ne mutlu bana. Sağlıklı günler mutlu fotoğraflar dilerim.
